Эхнэр Netflix-ийнхээ нууц үгийг хуваалцдаг болсноос хойш "өнөө муу Дэмбэрэл юм үзээгүй болохоор их л баярлаж байна лээ" гэдэг шиг л амралтын өдрүүдэд Netflix үздэг болсон. Тэр дундаас Netflix-ийн #BlackMirror гэх цуврал бүүр нэг зүрхэнд юм үлдээлээ. Үргэлжилсэн үйл явдал байхгүй тус тусдаа кино болохоор олон ангит кино гэхээсээ нэг сэдвээр хийгдсэн олон кино гэх юм уу даа. Гол сэдэв нь орчин үеийн хиймэл оюун ухаан, робот, технологийн хөгжил дэвшил бидний өдөр тутмын амьдралыг болон хүмүүс хоорондын харилцааг хэрхэн өөрчлөх талаар гэх юм уу даа. Гэхдээ сайн талаас нь харуулах гэхээсээ илүүтэй сөрөг талыг нь харуулсан кино гэж дүгнэж болохоор. Хэрвээ sci fi болон триллер төрлийн кинонд дуртай бол шууд үзэхийг би зөвлөнө. Энэ цувралын зохиолч Чарли Брүүкер гэх нөхөрт бол би үнэхээр атаархлаа. Яаж тийм аймаар твисттэй кино зохиол бодож олдог зүрхэндээ дискотой, футурист хүн болоод төрчихдөг юм. За тэгээд хэрвээ үзчихсэн бол битгий хоцрогдсоноор минь дуудаад байгаарай. Харин үзээгүй нэгэн байвал заавал үзээрэй ялангуяа футуризм сонирхдог, орчин үеийн технологи яаж хөгжих бол гэж боддог бол. IMDB дээрх үнэлгээ 8.9/10 гэхээр л бараг ойлгомжтой юм даа. Жич хүүхдийн кино биш бас гэмт хэрэг, триллерт дургүй бол зарим нэг ангийг үзэхгүй байсан нь дээр шүү.
Sunday, November 25, 2018
Wednesday, November 14, 2018
Brief answers to the big questions
Нэрт эрдэмтэн Стивен Хокинг гуайн сүүлийн бүтээл болох "Brief answers to the big questions" буюу "Том асуултуудад өгөх товч хариултууд" номыг өчигдөр орой уншиж дуусгалаа. Стивен Хокинг л хариулж чадах тэдгээр "аймаар" асуултууд нь юу байсан бол, юу гэж хариулсан бол гэдэг нь сэтгэл гижигдээд л нээлтээ хийсэн өдөр нь Kindle-дээ татаж суулгасан юм. Номын бүтцийн хувьд Өмнөх үг, Товч танилцуулга, Яагаад Том асуултууд гэж, тэгээд нөгөө айхтар 10 асуулт, Хокинг гуайн хариултын хамт гэсэн хэсгээс бүрдэж байна. Номны өмнөх үгийг ямар нэгэн эрдэмтэн биш өөрийнх дүрийг бүтээсэн жүжигчин Эдди Редмэйн бичсэн нь их сонирхолтой байлаа. Бичгийн хүн биш жүжигчин хүн гэж бодсон ч часхийсэн өмнөх үгийг уншаад л ер нь энэ англичууд айхтар улс юмаа гэж бодогдсон. Номын танилцуулга хэсгийг Калтекийн профессор, мань хүний олон жилийн хамтрагч Кип Торн (Kip Thorne) гэх эрдэмтэн бичсэн байна лээ. Энэ хэсэгт ерөнхийдөө Хокингны гол нээлт нь Хар нүхний температур, цацраг гэдэг зүйл юм байна гэж ойлгосон. Мань хүний нээлт Эйнштений харьцангуйн онол, термодинамик, квантын физикийг холбож өгөхөд хамгийн их тус болсон юм уу даа. Ер нь захихад энэ номыг Kindle дээр уншвал дээр юм билээ. Зарим үгийг шууд википедиа, толь бичгээс харахгүй бол хэл байтугай ухаан хүрэхгүй зүйлс их гарсан. За тэгээд номын эхний хэсэг нь Яагаад том асуултууд гэж оршил хэсэг. Энэ хэсэгт Хокинг өөрийнхөө амьдрал хийгээд яагаад эдгээр Том асуултууд гэж гэдгээ тайлбарласан. Мань хүн өөрийгөө Галилео Галилейгээс хойш яг 300 жилийн дараа төрсөн гэдгээ бичихийн сацуу өөрийгөө шоолохоо мартаагүй байна лээ. Бас Хокингний аав нь Оксфордод сурч байсан мөн өөрийнх багын хоч нь Эйнштейн гэдэг байсан баримтууд нь их сонирхолтой байлаа. Гол санаа нь том асуулт буюу (Бурхан байдаг уу гм.) асуулт асуухаас битгий эмээ, сониуч бай, зорилготой бай гэдэг төгсгөл нь үнэхээр л сэтгэл хөдлөм байсан.
Номын дараах хэсэгт нөгөө айхтар 10 асуулт мань хүний хариултын хамт. Гэхдээ эхлээд асуулт болон хариултаа маш сайн тайлбарлаад хэсэг тус бүрийн төгсгөлд нь өөрийн хариултыг нэг өгүүлбэрт багтааж бичсэн хэлбэрээр бичигдсэн. Эдгээр 10 асуулт хариултынхаа хамт мөхөс миний ойлгосноор бол дараах б
1. Бурхан байдаг уу? - Үгүй. тэр ч бүү хэл урьд амьдрал хойд амьдрал ч гэж үгүй. Хорвоо ертөнц маш энгийн 3 зүйл буюу матери, энерги, орон зай гэсэн 3 зүйлээс бүрддэг. Их тэсрэлт болсны дүнд л бид үүссэн. Гэхдээ бурханаа шүтэж болно шүү гэсэн Хокинг гуай
2. Энэ бүхэн яаж үүссэн бэ?- Их тэсрэлтээс өмнө цаг хугацаа гэдэг ойлголт байхгүй байсан энэ асуулт их эргэлзээтэй юм билээ. Оргүй хоосноос их тэсрэлт тэгээд цаг хугацаа үүссэн гэж ойлгосон. Анти матери гэдэг зүйл байдаг юм билээ.
3. Биднээс өөр оюун ухаант амьдрал бий юу? За ер нь биднээс илүү хөгжилтэй соёл иргэншил байсан бол бидэн дээр аль хэдийн ирчихсэн байгаа гэсэн. Тэгэхээр бараг л үгүй болов уу харин тэд ирвэл Христофер Колумб уугуул индианчуудтай уулзаж байгаа юм шиг юм болно гэж хэлнэ лээ.
4. Ирээдүйг таамаглаж болох уу? За ер нь бол болно бас болохгүй. Яагаад таамаглаж болох ч бүх зүйлсийн байрлал хурд нь өөр учраас хэтэрхий нүсэр тооцоололтой болох юм билээ.
5. Хар нүхний дотор юу байгаа вэ?: Хар нүх гэдэг айхтар эд дотор орчихвол гэрэл ч зугтаж чаддаггүй, цаг хугацаа ч байхгүй болдог айхтар зүйл гэх чинь. За тэгээд дотор нь орвол нэг айхтар төлөвт орох юм билээ.
6. Цаг хугацаагаар аялах боломжтой юу? Буцаж бол болохгүй юм билээ харин ирээдүй рүү явчихаж болмоор юм шиг
Гэхдээ эргэж ирэхгүй гэх юм уу даа. Мань хүн энэ хэсэг дээр хийсэн туршилт нь элэг хөшөөм парти зохиогоод өнгөрсөн хойно нь зочиддоо урилгаа явуулах туршилт хийсэн байгаа юм даа.
7. Дэлхий дээр бид амьд үлдэх үү? За ер нь бол цөмийн дайн, цаг уурын өөрчлөлт, солирт мөргүүлэх гэсэн 3 зүйлийг л их анхааруулж байна лээ. Бас генийн инженерчлэл хийлгэсэн супер хүмүүс болон энгийн хүмүүсийн зөрчилдөөнийг сануулсан. Томас Мальтус шиг хүн ам ихдээд дэлхий жижигдэнэ л гэж л байна лээ.
8. Сансар огторгуйг колоничлох хэрэгтэй юу? Шууд л тийм Бүүр НАСА-гийн төсвийг нэм гэж байна лээ. Мань хүний хэлснээр бол 30 жилийн дотор Саран дээр бааз, 50 жилийн дотор Марсыг колоничлох хэрэгтэй гэсэн.
9. Хиймэл оюун ухаан биднээс ухаантай болох уу? За ер нь бол тийм гэж хариулсан хамгийн гол нь бид хянах ёстой гэж зөвлөсөн. Бид ч хөөрхөн киборгууд болох боломжтой юм билээ. Жш нь Квантын компьютерийн тусламжтай тархиа Википедиатай холбочих боломжтой ч гэсэн.
10. Ирээдүйд бид юу хийх ёстой вэ? Энэ хэсэгт боловсролыг хамгийн чухалчилсан тэр дундаа өөрийн дунд ангийн багшаа жишээ болгосон нь их сэтгэл хөдлөм. Мань хүний санаагаар нэг бол олон гаригыг колоничлох эсвэл AI ашиглаад энэ гаригтаа илүү сайхан амьдрах гэсэн зөвлөмжийг өгсөн байна лээ.
Номын дараах хэсэгт нөгөө айхтар 10 асуулт мань хүний хариултын хамт. Гэхдээ эхлээд асуулт болон хариултаа маш сайн тайлбарлаад хэсэг тус бүрийн төгсгөлд нь өөрийн хариултыг нэг өгүүлбэрт багтааж бичсэн хэлбэрээр бичигдсэн. Эдгээр 10 асуулт хариултынхаа хамт мөхөс миний ойлгосноор бол дараах б
1. Бурхан байдаг уу? - Үгүй. тэр ч бүү хэл урьд амьдрал хойд амьдрал ч гэж үгүй. Хорвоо ертөнц маш энгийн 3 зүйл буюу матери, энерги, орон зай гэсэн 3 зүйлээс бүрддэг. Их тэсрэлт болсны дүнд л бид үүссэн. Гэхдээ бурханаа шүтэж болно шүү гэсэн Хокинг гуай
2. Энэ бүхэн яаж үүссэн бэ?- Их тэсрэлтээс өмнө цаг хугацаа гэдэг ойлголт байхгүй байсан энэ асуулт их эргэлзээтэй юм билээ. Оргүй хоосноос их тэсрэлт тэгээд цаг хугацаа үүссэн гэж ойлгосон. Анти матери гэдэг зүйл байдаг юм билээ.
3. Биднээс өөр оюун ухаант амьдрал бий юу? За ер нь биднээс илүү хөгжилтэй соёл иргэншил байсан бол бидэн дээр аль хэдийн ирчихсэн байгаа гэсэн. Тэгэхээр бараг л үгүй болов уу харин тэд ирвэл Христофер Колумб уугуул индианчуудтай уулзаж байгаа юм шиг юм болно гэж хэлнэ лээ.
4. Ирээдүйг таамаглаж болох уу? За ер нь бол болно бас болохгүй. Яагаад таамаглаж болох ч бүх зүйлсийн байрлал хурд нь өөр учраас хэтэрхий нүсэр тооцоололтой болох юм билээ.
5. Хар нүхний дотор юу байгаа вэ?: Хар нүх гэдэг айхтар эд дотор орчихвол гэрэл ч зугтаж чаддаггүй, цаг хугацаа ч байхгүй болдог айхтар зүйл гэх чинь. За тэгээд дотор нь орвол нэг айхтар төлөвт орох юм билээ.
6. Цаг хугацаагаар аялах боломжтой юу? Буцаж бол болохгүй юм билээ харин ирээдүй рүү явчихаж болмоор юм шиг
Гэхдээ эргэж ирэхгүй гэх юм уу даа. Мань хүн энэ хэсэг дээр хийсэн туршилт нь элэг хөшөөм парти зохиогоод өнгөрсөн хойно нь зочиддоо урилгаа явуулах туршилт хийсэн байгаа юм даа.7. Дэлхий дээр бид амьд үлдэх үү? За ер нь бол цөмийн дайн, цаг уурын өөрчлөлт, солирт мөргүүлэх гэсэн 3 зүйлийг л их анхааруулж байна лээ. Бас генийн инженерчлэл хийлгэсэн супер хүмүүс болон энгийн хүмүүсийн зөрчилдөөнийг сануулсан. Томас Мальтус шиг хүн ам ихдээд дэлхий жижигдэнэ л гэж л байна лээ.
8. Сансар огторгуйг колоничлох хэрэгтэй юу? Шууд л тийм Бүүр НАСА-гийн төсвийг нэм гэж байна лээ. Мань хүний хэлснээр бол 30 жилийн дотор Саран дээр бааз, 50 жилийн дотор Марсыг колоничлох хэрэгтэй гэсэн.
9. Хиймэл оюун ухаан биднээс ухаантай болох уу? За ер нь бол тийм гэж хариулсан хамгийн гол нь бид хянах ёстой гэж зөвлөсөн. Бид ч хөөрхөн киборгууд болох боломжтой юм билээ. Жш нь Квантын компьютерийн тусламжтай тархиа Википедиатай холбочих боломжтой ч гэсэн.
10. Ирээдүйд бид юу хийх ёстой вэ? Энэ хэсэгт боловсролыг хамгийн чухалчилсан тэр дундаа өөрийн дунд ангийн багшаа жишээ болгосон нь их сэтгэл хөдлөм. Мань хүний санаагаар нэг бол олон гаригыг колоничлох эсвэл AI ашиглаад энэ гаригтаа илүү сайхан амьдрах гэсэн зөвлөмжийг өгсөн байна лээ.
Хүн төрөлхтөний сод ухаантан энэ хүний гэрээслэл гэж болох энэ номыг уншсаны дараа ямар ч гэсэн нойр хулжаад бодолд ээрэгдэх л юм билээ.